Neki
oblici lijekova, kao što su želatinske kapsule, u kojima se nalazi lijek, su
proizvedeni od kolagena, supstance dobijene iz kože i kosti goveda i svinja. U
našu zemlju, mi smo ih uvozili iz Francuske, punili lijekom, i one su prodavane
u apotekama. Kakav je propis po pitanju toga?
Odgovor:
Zahvala Allahu,
Zahvala Allahu,
Nema ničeg lošeg u korišćenju želatina
ili želatinskih kapsula za lijek i slično, ako su dobijeni od kože ili kosti
životinja koje su zaklane na način koji je propisan u islamu.
Što se tiče onih koji su dobijeni od
''mrtvog mesa''(lešine) (tj. onoga što nije ispravno zaklano) ili svinjetine,
postoje različita mišljenja učenjaka u vezi toga. Prema mišljenju da je istihalah
(transformacija, hemijska promjena )sredstvo za prečišćavanje (tj.
transformacija nečisti, haram supstance u drugu, čistu supstancu), nema ništa
loše koristiti ih, jer se haram stvar pretvorila u drugu, dozvoljenu supstancu
na koju se dokazi zabrane ne primjenjuju.
Ibnu-l-Kajjim, neka je Allahova milost
na njega, je rekao:
"Na temelju ovog
principa, alkohol je nečist, iako je njegovo porijeklo čisto. Ako razlog zbog
kog se smatra nečistim više nije prisutan (kao što je slučaj kada se vino
pretvara u ocat), onda to smatramo čistim. Ovo je osnova šerijata i osnova
nagrađivanja i kažnjavanja.
Na onovu toga, ispravna
nalogija je da se ovaj princip može primjeniti na sve ostale nečistoće, ako su
prošle kroz proces promjene. Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je uklonio
posmrtne ostatke mušrika sa mjesta njegove džamije, ali nije uklonio zemlju. A
Uzvišeni Allah kaže o mlijeku '... napajamo vas od onog šta je u trbusima njenim
između probave i krvi, mlijeko čisto, pitko pijačima.' (prijevod značenja sure
En-Nahl, 66.) Muslimani su se jednoglasno složili da ako životinja jede nečiste
stvari, a onda biva zatvorena i hrani se čistim stvarima, njeno mlijeko i meso
postaju dozvoljeni. Isto važi i za usjeve i plodove; ako se zalivaju nečistom
vodom, a onda se zalijevaju čistom vodom, oni postaju dozvoljeni, zbog promjene
(istihalah) nečistih stvari, koje postaju čiste. Vrijedi i obratno: ako se
čista stvar mijenja u nešto nečisto, onda postaje nečista (naajis), poput vode,
i hrane kada se promjene u urin ili fekalije. Pa, kako promjene mogu utjecati
na to kada se dobro pretvara u loše, ali ne mogu kada se loše pretvara u dobro,
a Allah stvara čiste stvari iz nečistih i nečiste iz čistih?
Nije porijeklo ono što je
važno, već ono šta je sada. Nemoguće je da odluka o nečistoći ostane kada su se
ime i karakter stvari promjenili. Odluka je povezana sa imenom i karakterom
stvari, i prisutna je ili odustna u zavisnosti da li su oni prisutni ili
odsutni. Tekstovi koji se bave zabranom 'mrtvog mesa', krvi, svinjetine i
alkohola ne bave se usjevima, voćem, pijeskom, soli, zemljom ili ocatom, bilo u
formulaciji ili značenju ili tekstu ili analogiji.
Stručnjaci navode da želatin
dobijen iz kostiju i kože goveda i svinja je u potpunosti transformiran iz
supstance iz koje je dobijen, te je stekao druga hemijska svojstva od svojstava
originalne stvari iz koje je dobiven. To je ono što učenjaci zovu istihalah
(transformacija, proces promjene supstance u nešto drugo)." (Tahreem al-Intifaa‘ bi’l-A‘yaan
al-Muharramah, p. 250-255.)
U izjavama islamske medicinske naučne
organizacije, koja je raspravljala na temu ''Haram i nečiste tvari u hrani i
lijekovima'' u partnerstvu sa Al-Azharom, Islamskim fikhskim vijećem u Džeddi, regionalnim
uredom Svjetske zdravstvene organizacije u Aleksandriji i Kuvajtskim
ministarstvo zdravlja u periodu 22-24 Zul-Hidždžeta 1415. hidžretske godine /
22-24. maja 1995. godine, piše:
"Hrana koja sadrži
masti (svinjska mast) u svojim listama sastojaka, bez toga da su transformirane
(istihalah), kao što su neki sirevi, neke vrste ulja, masti, topljeno maslo i
maslac, neke vrste keksa, čokolade i sladoleda, su haram i nije dozvoljeno ih
uopšte jesti, jer po konsenzusu učenjaka svinje su nečist i nije dozvoljeno ih
jesti, i zbog toga što ne postoji jaka potreba da bi se jela ova hrana.
Istihalah, što znači
pretvaranje jedne supstance u drugu koja ima različite karakteristike, je
transformacija nečiste supstance u čistu supstancu, ili transformacija haram supstance
u supstancu koja je dozvoljena prema šerijatu.
Na onosvu toga:
Želatin koji se proizvodi
transformacijom kostiju, kože i tetiva nečiste (nedžes) životinje je čist
(taahir) i njegovo jedenje je dozvoljeno.
Sapun koji se proizvodi transformacijom
masti od svinja ili životinja koje nisu zaklane na islamski način (''mrtvo
meso'', lešina) postaje čist pomoću te transformacije, i dozvoljeno je
koristiti ga.
Sir koji je napravljen
pomoću sirila od životinja čije meso može da se jede, ali životinje nisu bile
zaklane pravilno je čist (taahir) i dozvoljeno je konzumirati ga.
Nije dozvoljeno korišćenje
losiona, krema i kozmetičkih proizvoda koji sadrže masti (svinjsku mast) u
svojoj listi sastojaka, osim ako se dokaže da je mast bila transformisana i
pretvorena u nešto drugo. Ali, ako se ne dokaže, onda su to nečiste supstance (nedžes)."
http://www.islamset.com/arabic/abioethics/muharamat.html
A Allah najbolje zna.
Odgovorio: Šejh Muhammed b.
Salih El-Munedždžid
Izvor: http://islamqa.info/en/118266
Prevela: I.A.
Izvor: http://islamqa.info/en/118266
Prevela: I.A.
